Fotoğraf Makinesi Ayarları
DERSLER

Fotoğraf makinesi ayarları. ISO, diyafram, enstantane, obtüratör...

Fotoğraf  | Makine Ayarları  | Yalçın Çakır ©

Fotoğraf: Yalçın Çakır © Muğla, Bodrum, Turgutreis; Günbatımı

Siz de teknolojik birşey alınca kullanma kılavuzuna bakmadan orasını, burasını tıklayıp şansa çözüm arayanlardan mısınız? O zaman bu dersi okuyarak hiç zaman kaybetmeyin. Ama siz, "arkadaş ben bu aleti doğru ve tüm özellikleriyle kullanacağım. En iyi verimi almalıyım" diyenlerdenseniz buyurun efendim.

Makinamızda en temel öğrenmeniz gereken 3 ayar mekanizması vardır; Bu ayarlarla ışığı, netliği ve hareketi kontrol altında tutarız.

1- ISO (ASA/DIN)

2- Diyafram

3- Enstantane

ISO (ASA) Ayarları

1ISO (ASA/DIN); İSO, ABD standarına göre ASA ya da Alman standartlarına göre DIN nedir? Sensörün (Eskiden filimdi) ışığa duyarlılık değerine ISO, DIN ya da ASA denilir. Biz ISO standardını baz alarak dersimizi işleyeceğiz. Ama ASA ve DIN'i de anlatacağım. Fotoğraf çekmek için işlem yaparken ışığı değişik donanım ve o donanımlardan aldığı verilerle işlem yapan yazılımlarla kontrol altında tutarız. Buna pozlama denilir. İşte ISO değeri burada en önemli belirleyici faktörler arasında ilk sıradadır.

Önce çok kısa tarihçesine bakalım;

Gençliğimizde değişik marka fotoğraf filimlerinin ISO, DIN ve ASA değerleri olurdu. 50 ASA, 100 ASA, 400 ASA vb... Çekim ortamınız ve konuya göre filim seçer böylece yüksek ışıklı ortam, düşük ışıklı ortam, hareketsiz konu ve de hareketli konu çekimine göre ASA, DIN ya da ISO tercihinde bulunurduk. Sonraki aşamada çok dikkatli banyo ve baskı iişlenmleri gelirdi. Eğer yüksek ASA'li film tercih ettiysek ona göre de gren sorununa katlanır ve optik/kimyasal yollarla en aza indirmeye gayret ederdik.

Sensörlü body dönemine geçildikten sonra da aslında çok fazla birşey değişmedi. Film yerine sensör, banyo yerine işlemciler ve yazılımlar geldi. Fotoğraf filimlerinin kutularında yazan ISO/ASA değerleri artık vizörümüzde, LCD ekranlarda yazar oldu.


Peki neden ISO, ASA; DIN diye değerler var? Nedir farkları?

ISO; International Standart Organisation. Uluslararası Standartlar Kurumu birimi.

ASA; American Standart Association. Amerikan Standartlar Birliği birimi.

DIN; Deutche Industry Normen. Alman Endüstriyel Ölçümler birimi

Fark var mı? Hayır yok. Eskiden filim kutularında değerler şöyle belirtilirdi;

100ASA/21DIN/21°ISO

A Makinede ISO ayarları... Bu dersimde SLR ve DSLR bodyler üzerinden tanımlamalar yapacağım. Öncelikle marka marka ve model model anlatacak kadar yerim ve bilgim olmadığı için sizin bodynizin kulllanım kitapçığını bir iyi okuyun. Ya da internette body markası + user manual yazarak da online olarak ulaşabilirsiniz. Çoğu firma kulllanım kitapçıklarını PDF formatında kaydetmenize de izin veriyor. Yani neymiş, ilk kural kullanım kitapçığını açmak, okumak ve bodyde ne neredeymiş, hangi menü ve özelliklere nerden, nasıl ulaşılıyormuş bunu anlamak ve body üzerinde antremanlar yaparak öğrenmek. Örneğin Canon firması destek sayfası;

http://www.canon-europe.com/support/consumer_products/products/cameras/digital_slr/eos_5d_mark_ii.aspx?type=manuals&language=EN

Genel anlamda menülere girdiğinizde ISO ayarlarına denk geleceksiniz. AUTO, 100, 200 diye gider. Burada tam değer veremememin nedeni her body üretilirken farklı ISO aralığı değerleriyle piyasaya sürülüyor. En üst değeri 30 binlere ulaşan bile var. Bir de katlaması, zorlaması var... Siz anlayın yani... Tabii ki tüm bu özellikler bütçenize bağlı. Örneğin Canon'un resmi web sitesinde EOS 5D Mark ii modeli için şöyle yazar;

"Düşük ışık koşullarında elde çekim için EOS 5D Mark II 6400'e kadar ISO hızlarına çıkar. Flaş kullanmak istemediğiniz karanlık sahnelerde, bu özellik ISO 25600 gibi inanılmaz bir hıza çıkarılabilir."

Aşağıdaki görselde örnek bazı ISO değerleri yer almaktadır.

ISO Ayarları

Kolaj: Yalçın Çakır © ISO ayarları

BNerede hangi ISO değeri?.. Her fotoğrafçının farklı bir tarzı var. Ben çekime başlamadan önce saate, konuya, ışığa, aksiyona göre ilk olarak WB (Beyaz Ayarı) ayarlarımı yaparım. Ardından lense karar veririm. Yani hangi odak uzunluğunda ve hangi diyafram açıklığında lens kulanacağımı belirlerim. Sonra da ISO değerimi seçerim. Yani gündüz, doğal ışıkta, haber fotoğrafı peşindeysem ve eylem olacaksa üstelik polisin müdahale olasılığı bulunan bir eylemse ona göre, bir hafta sonu Makro çekime çıktıysam ona göre, kapalı mekanda tanıtım fotoğrafı çekeceksem ona göre tercihlerim olur.

Çok kaba bir örnek vermek gerekirse en açık diyarfam değeri f/1.4 olan bir lensle çalışacaksam ISO değerim 100, f/5.6 olan bir lensle ISO değerim 200 bazen 400... Kafanız karışmasın. Bu değişkenlerin temel nedeni şu:

a- Konu

b- Işık

c- Diyafram

d- Enstantane

İnternette hangi durumda hangi ISO değeri sorusuna verilen genel yanıtlar var. Mesela güneşli havada 100 ISO, bulutlu havada 300 ISO, Akşam 400 ISO vb... Hiç tecrübeniz yoksa en pratiği ISO değerini AUTO'ya almak. Ama sonucuna da katlanmak. Yani grenlerle boğuşmak ve sonuca manuel olarak karar verememek gibi durumlar ortaya çıkar. En iyisi sonuca sizin karar vermeniz. Bunun içinde gerekli olan 2 şey;

1- Bilgi

2- Tecrübe

Ben sahada edindiğim tecrübelerle genel örnekler vererek bu durumu açıklayacağım. Yukarıdaki 4 başlık üzerinden örnekleyeceğim. Yani Konu / Işık / Diyafram / Enstantane... Aşağıdaki tüm örneklerde body Canon EOS 5 D Mark ii. Ama siz şimdi, "OO baba o body bende olsa ben de çekerim" demeyin. Bilgi ve tecrübeniz varsa hangi SLR ya da DSLR ekipmanı kullanırsanız kullanın sonuç doğru ya da doğruya yakın çıkacaktır.

KONU ÖRNEĞİ 1

Yalçın Çakır - Eylem - İstiklal Caddesi

Fotoğraf: Yalçın Çakır © İstanbul, Beyoğlu, İnternetime Dokunma eylem ve müdahale anları

Yukarıdaki fotoğrafı Canon EF f/1.8 85 mm lensle çektim. Ortalık gaza bulandığı için flash kullanmadım. Kullansaydım gri ile mavi karışımı soğuk ve derinliği olmayan bir fotoğraf çıkacaktı ortaya. Çünkü flashdan yayılan ışık lense en yakın gaz katmanına çarpıp yansıyor ve sensöre öyle kaydoluyor. Bahsettiğim koşullarda flash ışığı ile kaydedilmiş örnek fotoğraf aşağıda;

Fotoğraf: Yalçın Çakır © İstanbul, Beyoğlu, İnternetime Dokunma eylem ve müdahale anları

Fotoğraf: Yalçın Çakır © İstanbul, Beyoğlu, İnternetime Dokunma eylem ve müdahale anları

Bu nedenle Konu Örneği 1'deki ilk fotoğrafta (Havai fişeklerin patladığı fotoğraf) flaşsız, 400 ISO değerinde, 1.8 diyafram açıklığında çalıştım. ISO'yu 400'e almamın nedeni enstantaneden kurtarmak yani hareketleri daha net yakalamak için. Pozlamada bazen tamamen manuel modda bazen de diyafram öncelikli modda fotoğraf çektim. Netlememi de tamamen manuel modda yaptım.

KONU ÖRNEĞİ 2

Yalçın Çakır - 1 Mayıs 2014

Fotoğraf: Yalçın Çakır © 1 Mayıs 2014, İstanbul, Şişli

Yukarıdaki fotoğrafda hava hafif puslu ama zaman zaman güneş çıkıyor. ISO 100, lens 70-200 mm F/4 L USM. Düşük açıklığa sahip bir lens, tripod yok üstelik ISO'da 100. Ancak resim net. Nedeni ışık yeterliydi bu sayede yüksek enstantane kullandım. Pozlama modu, entantane öncelikli. Netleme merkez odaklı ve ayrıca seri çekim ayarında.

KONU ÖRNEĞİ 3

Yalçın Çakır; Bodrum; Turgutreis; Gün Batımı

Fotoğraf: Yalçın Çakır © 2013 - Muğla, Bodrum, Turgutreis; Gün Batımı

Yukaridaki footoğrafda ISO 100. Evet genel olarak düşük ışıkta yüksek ISO kullanın derler ama yukarıda da yazdım ya, ekipman çok önemli.. Ben tripodla çekim yaptığım için, kablolu deklanşör kullandığım için ISO'yu 100'de tuttum. Lens 12-24 mm f/3.5-5.6 SIGMA EX DG HSM II. Düşük enstantane kullandım. Netleme manuel. Çekim modu manuel. Tripola ve harici deklenşörle çekim yaptığım için diyafram açıklığı 3.5 olmasına rağmen ve enstantane düşük olduğu halde titreme, fluluk olmadı. ISO'da 100 olduğu için gren yani görüntüde kirlilik ya da kumlanma en az seviyede.

KONU ÖRNEĞİ 4

Yalçın Çakır - İstanbul; Gece; Manzara

Fotoğraf: Yalçın Çakır © 2011 - İstanbul, Gece

Yukarıdaki fotoğrafa dikkatli bakın. Gren, kirlilik ya da kumlanma deniilen etkiyi gayet net göreceksiniz. ISO Auto ayarında. Bu nedenle body içindeki ölçümleme sistemi 6400 ISO'yu seçmiş. Tripod kullanıldı. Harici kablolu deklanşör kullanıldı. Sonuç "eh işte", kabul edilebilir ölçüde yüksek gren. Oysa manuel çalışıp ISO'yu daha düşük değerde tutup yine tripod ve harici deklanşörle çekim yapsaydım grenlenme çok daha az olacaktı. Üstelik bu fotoğrafı çektiğim bodyde kirlilik (Gren) telafisi özelliği açıktı. Olmasa durum daha da fena... Fotoğrafdaki ışık patlamaları yani fazla pozlanma (Fotoğrafçıların diliyle yırtılma) ile yatay konumda uzayıp giden ışık çizgileri ise başka bir dersin konusu...

Not, ISO seçimi; ekipman, ışık, konu üçlüsü ile bağlantılı... Olanağınız varsa mümkün olan en düşük ISO değeri her zaman daha iyi sonuçlar verir... Sadece zorunlu halllerde yüksek ISO, yüksek gren, kaliteden ödün tercih edilebilir. Bu da gerçekten kaçırmamanız gereken bir durumla karşılaştığınızda söz konusu olabilir. Mesela, haber içeriikli bir durum var ve sizin flash patlatmamanız gerekiyor. Ya da flashın ışığının etki mesafesi dışındaki bir konuyu görüntülemek zorundasınız. Ya da fark edilmemeniz gerekiyor. Veya salonda konser, gösteri, spor faaliyeti görüntülüyorsunuz ve yanınızda açık diyafram değerine sahip bir lens yok vb...Yazarın notu - Yalçın Çakır - Dijital Fotoğraf

2DİYAFRAM; Sensör üzerine düşecek ışığın miktarını ayarlayan mekanizmaya diyafram denilir. Diyafram farklı yaprak sayılarında imal edilir ve lensin içinde yer alır. Manuel ve otomatik kullanım olanağı vardır. Diyafram değerleri dünyada kabul görmüş şekliyle, "Durak", "Stop" olarak adlandırılır. Ve tanımlaması "f" harfi ile yapılır. Rakam büyüdükçe diyafram kısılır (Daha az ışık geçirir). Rakam küçüldükçe diyafram açılır (Daha çok ışık geçirir). f/1.1 en büyük diyafram açıklığı, f/64 en küçük diyafram açıklığıdır. Ve her lensin diyafram aralığı farklıdır. Kimi f/1.2 ile başlarken kimi f/3.5 ile başlar. Bitiş değerleri de farklılık gösterebilir.

Dİyafram durakları aşağıdaki gibi dizilir.

f / 1.1 - 1.2 - 1.4 -1.8 - 2 - 2.8 - 4 - 5.6 - 8 - 11 -16 - 22 - 32 - 45 - 64

Fotoğraf Dersleri; Diyafram

Görsel internetten alıntı. Kaynak belirsiz.

Genel kural açık diyafram değerine ve daha fazla diyafram yaprağına sahip lensler (Lensin geçirgen kısımlarının optik kalitesi, kaplaması ve malzemesinin cinsi de dikkate alınmalı) daha kaltelidir ama daha pahalıdır. Lens alırken bütçenizin imkan verdiği ölçülerde en açık diyafram değerine sahip lensi tercih etmeniz ISO ve enstantane değerlerinde, netlik, keskinlik, perspektif, renk yani toplamda görüntü kalitesinde çok önemlidir.

Lensi bir musluğa benzetirsek diyafram da musluktan akacak suyun miktarını ayarlayan vana gibidir. Yani ne kadar açık o kadar çok su. Yani ne kadar açık o kadar çok ışık. Vana ne kadar kapalıysa geçen su miktarı azalır. Dİyafram ne kadar kısıksa geçen ışık miktarı da o kadar azalır. Ayrıca diyaframın açıklığı ya da kısıklığı alan derinliği, netlik, arka plan ve diğer konularla da ilgilidir. Aşağıda bahsediyorum ama daha detaylı olarak onları da diğer dersler ele aldık ya da alacağız.

Not, Pozlama ile diyafram konularını karıştırmayın. Diyafram pozlamada kullanılan mekanizmalardan sadece birisidir. Pozlama; ISO, diyafram, enstantane, ışık, objenin yansıtıcılığı, hızı vb. gibi sebeplerle farklı bir ders konusu.Yazarın notu - Yalçın Çakır - Dijital Fotoğraf

Mantığı anladıysak geçelim ayrıntılara.

Diyafram; Lens; Objektif

Fotoğraf: Kolaj Yalçın Çakır - Görseller internetten alıntı. Kaynak belirsiz.

A Diyafram ayarları; SLR ve DSLR body ve uyumlu lenslerde diyafram ayarı manuel ya da otomatik olarak yapılabiilir. Şimdi çekim modları, otomatik ya da manuel ayarlama, ayarlamaya göre body içindeki işlemcinin hangi kararı verip bize bildireceği konularını ele alacağız. ISO'yu anlattım. Burada öncül değer ISO. Yani ISO'yu belirledik ve sıra geldi diyafram ayarlarına.

MOD SEÇİMİ

1- Diyafram Öncelikli Mod

2- Manuel Mod

1- Diyafram öncelikli mod seçimi

Av / A diyafram öncelikli moddur. Diyaframı biz belirlersek, body içindeki işlemci ve yazılımlar seçtiğimiz diyaframa göre enstantane değeri verir. AV / A modlarını ve diyafram değerini hangi düğmelerden seçeceğinizi bulmak için bodynizin kullanım kitaplarını inceleyin. Her markada farklı özellikler kullanılabiliyor.

2- Manuel Mod seçimi

M Manuel moddur. Diyaframı da enstantaneyi de biz belirleriz. Diyafram ve enstantane değerlerini hangi düğmelerden değiştireceğinizi bulmak için bodynizin kullanım kitaplarını inceleyin. Her markada farklı özellikler kullanılabiliyor.

SLR ve DSLR Menüler

Kolaj: Yalçın Çakır © Örnek LCD ya da vizör görüntüsü ile menü düğmeleri

Ayrıca pozlama aşamasında seçilen diiyaframın geçireceği ışığa küçük stop artışlar ya da azaltmalar yapabilirsiniz. Bu ayar..........ı.......... ve .....+...ı...+...... şekinde gözükür vizörde. Buna Pozlama Telafisi de denir.

B Işık ölçüm modları; Diyafram ışığın geçeceği miktarı ayarlar ama bir de objeden yanısyan ışığı objenin neresinden ölçeceğimiz konusu var.. Bu ölçüm moduna göre diyafram değeri belirleyeceğimiz için bilmemiz gereken bir konudur bu. Fotoğraf makinası üreticileri farklı dahili ışık ölçümü modları adları kullansa da genelde Bölgesel Ağırlıklı, Merkez Ağırlıklı, Nokta Ağırlıklı ölçüm modları vardır. Bu ölçüm modlarına göre fotoğraf makinası işlemcisi hesaplamalar yapar ve size doğruya en yakın renk, diyafram ve enstantane değerini verir.

Bölgesel Ağırlıklı mod, Genel çekimler için kadrajın tamamını ölçümler.

Merkez Ağırlıklı mod: Aşağıdaki resimde de görüldüğü gibi kadrajın seçilen orta noktasından ışık ölçümü yapar.

Nokta Ağırlıklı mod; (Spot ölçüm) Portre, makro, ürün vb. çekimlerde de kullanabileceğimiz tek bir noktadan, nokta ölçümü yapar.

Not, Işık ölçüm modları genelde netleme modları ve noktaları ile (AF) karıştırılıyor, siz dikkat edin.Yazarın notu - Yalçın Çakır - Dijital Fotoğraf

Fotoğrafta Işık Ölçüm Noktaları

Fotoğraf: Işık ölçüm modları © Derleme: Yalçın Çakır
Not, Daha detaylı bilgi için Işık dersimi inceleyebilirsiniz...Yazarın notu - Yalçın Çakır - Dijital Fotoğraf

C Diyafram / Netlik ilişkisi; Kadrajdan baktınız. Çekeceğiniz objeye netleme yaptınız. İşte netleme yaptıığınız o objenin ön planındaki en net nokta ile arka planındaki en net nokta arsındaki mesafeye o objektifin net alan derinliği denir. Daha pratik anlatımla bir nesneye netlik yaptınız. Netlediğiniz noktanın önündeki ve arkasındaki net alanlar, "Net alan derinliği"dir. İşte bu noktada diyafram devreye girer. Örneğin bir çekim çadırına yanal olarak arka arkaya 3 nesne koydunuz. Sadece ortadaki, en öndeki, en arkadaki ya da hepsinin netliği; lensin netlik ayarının yanı sıra diyaframla belirlenir. Diyafram (Lensin odak uzaklığı da önemli olmak kaydıyla) ne kadar kısıksa yani büyük değerdeyse (Örneğin f/22) objelerin tümü o kadar net, diyafram ne kadar açıksa yani ne kadar küçük değerdeyse (Örneğiin f/1.8) netlenen objenin / noktanın dışındaki nesneler o kadar flu çıkar ve sadece netlenen obje ya da nokta net olur.

Net Alan Derinliği

Fotoğraf Yalçın Çakır © Belgrad Ormanı - 2015 - Canon 180 mm L Macro f/3.5

Lensin odak uzaklığı da önemli dedim ya, o ne demek peki? Örneğin 8 mm balıkgözü ya da 10 mm genişaçı ile diyaframı ne kadar açarsanız açın ya da kısarsanız kısın hemen her yer net ya da nete yakın çıkar (Örnek aşağıdaki fotoğraf). Ama bir 85 mm ya da daha üstü odak uzunluğuna sahip lensle net alan derinliğiniz çok daha iyi olacaktır (Örnek yukarıdaki fotoğraf).

Ben üstteki fotoğrafta diyaframı f/3.5 yerine f/11 yapsaydım tüm çiçekler, yapraklar net çıkacaktı. Alttaki 8 mm lensle çekilen fotoğrafta da diyaframı f/3.5 da yapsaydım, f/11'de yapsaydım netlik hemen hemen her yerde aynı ya da çok yakın yani net olacaktı.

Sigma 8 mm for Sony

Fotoğraf Yalçın Çakır © Garipçe Köyü - 2011 - Sony SLT A 37 / Samyang 8mm f/3,5 Fish-Eye CS-II Lens UMC
Not, Daha detaylı bilgi için BOKEH ve PORTRE derslerimi inceleyebilirsiniz...Yazarın notu - Yalçın Çakır - Dijital Fotoğraf

D Diyaframdan En iyi verim; Her lensin en iyi verim alacağınız bir diyafram değeri vardır. Bu sadece pozlama değil aynı zamanda keskinlik ve distorsyonla da ilişklidir. En iyi sonuç için lensinizle ilgili kullanma kitapçığını okuyun ve o lens üzerine yapılmış araştırmaları iyi inceleyin. İnceleme videolarını izleyin.

Örnek ekipman inceleme siteleri;

http://www.dpreview.com/ (İngilizce)

http://www.the-digital-picture.com/Reviews/ (İngilizce)

http://www.digitalcamerareview.com/ (İngilizce)

http://www.slrgear.com/reviews/index.php (İngilizce)

http://www.photozone.de/ (İngilizce - Almanca)

http://www.dslrtips.com/ (İngilizce)

http://cameralabs.com/ (İngilizce)

http://www.kenrockwell.com/ (İngilizce)

http://www.letsgodigital.org/tr/index.html (Türkçe / İnglizce)

http://www.canonturk.com/ (Türkçe)

http://www.nikonturk.com/ (Türkçe)

http://www.chip.com.tr/inceleme/ (Türkçe)

http://fotografbilgimerkezi.com/etiket/inceleme (Tükçe)

http://www.dslrfotograf.com/ (Türkçe)

3ENSTANTANE; Diyaframla ışığın ne kadarını kullanacağımıza karar verdik. Şimdi sıra o miktarda ışın sensörün üzerine hangi süreyle yansıtılacağı konusuna geldi. İşte bunu da enstantane ile yaparız. Bir de Optüratör tanımlamasını duymuşsunuzdur. Peki Obtüratör nedir? Obtüratör sensörün önündeki örtücü perde / ayna mekanizmasıdır. Enstantane ise bu örtücü sistemin açılma/kapanma hızıdır. Yani sensörün önünde bir perde var. Değişik değişiktir ama çoğunlukla yukarıdan aşağıya panjur gibi üstüste binen metal levhalardan oluşan sistemdir. Enstantane de o perdenin açık kalma süresini tanımlayan birimdir.

Aynalı ya da aynasız SLR ve DSLR bodylerde sensörün önündeki son mekanizma obtüratördür.

TEST VİDEOSU CANON

Daha iyi anlamanız için iki video ekledim. llk video aynalı, full frame sensörlü body olan Canon EOS 5D Mark ii için hazırlanmış. Ayna ve perdenin çalışmasını ağır çekimde gösteriyor. Ayrıca enstantane hızını da yazıyor.

Kaynak: Cameratest - https://www.youtube.com/watch?v=ptfSW4eW25g

TEST VİDEOSU NIKON

Bu videoda Nikon'un D3 modelinin ayna ve perdesinin çalışma mantığını gösteriyor. Yüksek hızlı kayıtla elde edilen görüntülerde enstantane, perde ve aynanın çalışma mantığını gayet net bir şekilde anlayabilirsiniz.

Kaynak: lachland3 - https://www.youtube.com/watch?v=fG5QedhroYQ
Not, Bodynizin obtüratörünün kulllanım sınır değeri (Yani ömrü) kullanım kitapçığında yazar. Yani SLR/DSLR her bodyde kullanılan, Obtüratör diye adlandırılan mekanizmanın bir son kullanım sayısı vardır. Son kullanım sayısı ile ilgili değer kullanım kitapçıklarında yazar. Obtüratör ömrü; çekim sayısı, çekim modu ve bakımla bağlantılıdır. Sensör ömrü ise pozlanma süresi, çekim modu ve bakımla bağlantılıdır. Bu konularda İlgili dersime bakabilirsiniiz. Obtüratör sistemi ve sensörünüze bakım, onarım ve kontrol yaptırmak için Nerede sayfalarımı  →   buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.Yazarın notu - Yalçın Çakır - Dijital Fotoğraf

Enstantane hızı;

Eskiden filimli makinelerde bodynin üstünde vizörün sağ tarafında bulunan bir diskin üzerinde entantane hızları yazardı. B, Z, 4, 8, 15, 30, 60, 125, 250, 500, 1000, Auto diye devam ederdi (Aşağıdaki fotoğrafta alt sıradaki 2 görsel). Çekeceğiniz konunun hareketliliğine, ışığa, filmin duyarlılığına ve lensinizin diyafram açıklık değerine göre enstantaneyi ayarlardınız. Ya da vizörün içinde sağ tarafta bir ibre olurdu. Diyafram ve/veya enstantane ayarlarıyla oynadıkça o ibre de aşağı ya da yukarı ilerlerdi. O ibre ne kadar ortadaki çizgideyse doğru poz değerini gösterirdi.

Dijital dönemde ise bu değerlere menülerden ulaşıp, vizörden ya da LCD ekranlardan görebiliyoruz. SLR /DSLR bodylerde üstte soldaki tekerde genelde çekim modları yazar. (P, TV, AV, A, M, B vd...) Bunların içinden TV yazan enstantane öncelikli moddur. Enstantane öncelikli modu seçtikten sonra enstantane hızı seçimlerini de vizörden ya da LCD panellerden bakarak menülerden yapabilirsiniz. Yani önce modu seçer sonra hızı seçersiniz (Aşağıdaki fotoğrafta üst sıradaki 2 görsel).

Veya hazır çekim menülerinden birisini resmine bakarak seçebilirsiniz. Örneğin şapkalı kadın Portre için, Dağ, manzara için, koşucu, hızlı objeler için vb... (Aşağıdaki fotoğrafta üst sıradaki 2 görselden 1. olan).

Enstantane Ayarları

Kolaj Yalçın Çakır - Görseller internetten alıntı

Örneğin Canon EOS 5D Mark ii'de bodynin üstten görünümünde sol taraftaki tekerlekte önce modu TV'ye getirerek "Enstantane Öncelikli Modu" seçerim. Ardından deklanşör düğmesinin hemen üzerindeki tekerleği sağa ya da sola çevirerek enstantane hızımı belirlerim. Bu ayarlar her marka ve bodyde değişiklik gösterebilir..

Canon Eos 5D mark ii Enstantanne

Kolaj; Yalçın Çakır - Görsel: www.kenrockwell.com

Bunun için bodynizin kullanma kitapçığını okuyun, inceleyin..

Enstantane hızı ile netlik (Doğrusu titreme) ilişkisi;

Hızlı objeler yüksek enstantane değerleri ile çekilmelidir. Bu en geçerli kuraldır. Ya da pratik bir tarif; tripodsuz bir çekimde kullanılacak en düşük enstantane hızı, o makineye takılı objektifin odak uzunluğu kadardır. Yani, 200 mm'lik objektif takılı bir body ile tripodsuz çekim yapacaksak, enstantane değeri en az 1/200 olmalıdır. Netlik konusu farklı bileşenleri içerir bu nedenle "Tirtreme" dedim...

Enstantane hızı ile diyafram açıklığı ilişkisi;

Pozlama dersimizde çok daha detaylı anllatacağım bu nedenle burada özetini aktarıyorum. Pozlamayı temel olarak 4 etken belirler. Işık, ISO, enstantane hızı, diyafram değeri.

Enstantane ve flash ilişkisi;

SLR ve DSLR bodylerin çoğunda zaten flash vardır. Ancak profesyonel ve ileri seviye bodylerde flash haricen takılır. Hazır flashlı modellerde sorun yok. İşlemci ve yazıllım flaşa gerek duyarsa açar ve deklanşöre basınca çakar. Ya da flaşı devre dışı bırakabilirsiniz. Flaşın haricen takıldığı bodylerde enstantane ayarı ne olmalı sorusu önemlidir. Genellikle 1/160 - 1/200 civarı enstantane yeterlidir ama... Siz aşağıdaki notları da okuyun derim.

a- Flaşınızın ve bodynizin kullanma kitapçığını okuyun. En iyi sonuç için en iyi değerler orada yazar.

b- İleri seviye flashlarda örneğin benim kullandığım Canon Speedlite 600 EX-RT modeli body ve lens ile uyumlu, senkronize çalışır. Üzerinde çok farklı fonksiyonlar vardır.

Sözün özü; "İyi fotoğraf sadece kadrajdaki görüntünün güzelliğiyle değil, bilgi ve pratikle ortaya çıkartılabilir... Y.Ç"

Yalçın Çakır

© Yalcin Cakir Photography

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na tabidir © TIKLA

Paylaşabilirsiniz;