Gezi Kitapları

27 Mayıs gecesi başlayan Gezi Parkı protestoları, tarihimize unutulmayacak izler bırakırken, bu durum “yazın hayatını” da pas geçmedi. Fırsattan istifade kitapları bir yana, dönemi her şeyiyle kayıt altına alan eserler de üretildi ve üretiliyor. Kimi kitap daha olayların ilk haftası dolmuşken ortaya çıkarken, kimisi ufak hamlelerle “Gezi Kitapları” raflarına dâhil oldu. Tüm kitaplar kıymetlidir derken, hangi kitap ne anlatıyor sizin için derledik.

Daha olaylar bitmemişken: Türkiye’de henüz Gezi Parkı protestoları yaşanırken çıkan bir kitap “Bu ne hız” dedirtirken, aynı hız kitabın basımını da etkiledi. İlk ayında on bir baskı yapan kitap, Gezi protestolarının ilk otuz gününü kayıt altına alıyor. Emre Kongar yazısıyla; Aykut Küçükkaya güncesiyle katkı veriyor.
(Türkiye’yi Sarsan Otuz Gün: Gezi Direnişi, Artık Hiçbir Şey Eskisi Gibi Olmayacak, Emre Kongar, Aykut Küçükkaya, Cumhuriyet)

Gezi ilaveli şehir tarihi: Atilla Dorsay’ın Quo Vadis İstanbul? kitabı şehrin son yirmi yılında geçirdiği evrimi anlatırken finalini Gezi Parkı protestolarına ayırıyor. Bu kitap da ağustos ayında raflardaki yerini aldı.
(Quo Vadis İstanbul?, Atilla Dorsay, Remzi Kitabevi)

“Gazete biriktirmeyin” diye: Hürriyet gazetesinin “mülakatçısı” Ayşe Arman, Gezi süresince ses getiren ve gazetede yayımlanan söyleşilerini Gezi’nin Güzel İnsanları kitabında toplayarak amme hizmeti sunuyor.
(Gezi’nin Güzel İnsanları, Ayşe Arman, Doğan Kitap)

Neler oluyor?: “Gezi Parkı’nda neler oluyor”a kafa yoran bir diğer yazar da Nihat Genç olmuştu. 19 Temmuz tarihli son yazısıyla beraber piyasaya çıkan kitabın ilk bölümü Gezi ve Tahrir, ikinci bölümü “geçmiş” yazılardan oluşuyor.
(Direniş Günleri: Gezi’den Tahrir’e, Nihat Genç, Kırmızı Kedi)

Tribün de var: Protestolar boyunca ön planda olan ve çoğu kesimin sempatisini toplayan Çarşı grubunun güncesi de olması gereken bir kitaptı ve oldu. İddiası “her yönüyle direnişteki Çarşı” olan kitap bunu büyük ölçüde karşılıyor.
(Çarşı Geliyooor! Tribünün Asi Çocuklarından Türkiye’yi Sarsan Haziranın Öyküsü, Okuyanus)

Kahramanlardan dinleyelim: Ayşe Arman’ın kitabından farklı olarak Müge İplikçi’nin söyleşileri ilk kez bu derlemede karşımıza çıkıyor. Her hikâye dikkate değer.
(Biz Orada Mutluyduk, Gezi Parkı Direnişindeki Gençler Anlatıyor, Müge İplikçi, Doğan Kitap)

Saha tecrübesi: Gazetecilik kariyerine televizyon programıyla devam eden Yalçın Çakır, protestoları yerinde izleyerek gördüklerini anlattı. Mesleki tecrübesi de göz önüne alınınca es geçilmemeli.
(Bu Daha Başlangıç, Yalçın Çakır, Kırmızı Kedi)

Sanata etkisi: Olaylar toplumun her kesimini etkilerken sanatçıları pas geçmiş olamazdı. 28 yazar, Bağzı Şeylere Öyküler’de Gezi Direnişi’ne değinirken, olayların onlarda bıraktığı etkiyi anlatıyorlar.
(Bağzı Şeylere Öyküler, Aylak Adam)

Sorular: Süreç hâlâ devam etse de insanların Gezi parkı protestolarına ilişkin söyleyecek sözü var. Gazeteci Özlem Kılıç, yaptığı söyleşilerle “Neler yaşandı, neler olacak”ın cevabını arıyor.
(Türkiye’nin Gezi’si, Özlem Kılıç, Postiga)

Öncesi ve sonrası: Bertell Ollman, Mayıs 2013’te İstanbul’da konferans verdiği sırada henüz Gezi Parkı protestoları yaşanmamıştı. Fakat dünyadaki krizleri konu alan Ollman’ın bu yöndeki söylemleri daha sonra kendisine ulaşarak Gezi Parkı’na ilişkin düşünceleri de alınarak genişletilmiş.
(Atları Hatırlayın... Ve Sopayı kapın! Bertell Ollman, Yordam)

Ekonomik arka plan: İktisatçı gazeteci Mustafa Sönmez ise Gezi Parkı protestolarının “ekonomik” arka planına bakıyor. Sönmez’in yazıları ve söyleşilerinin yer aldığı kitap da “kimlerin nasıl ya da neden zengin olduğu” konusuna kafa yoruyor.
(Kent, Kapital ve Gezi Direnişi, Mustafa Sönmez, Nota Bene)

Şimdi ne olacak?: Gezi Parkı sürecini bir sonraki aşamaya getirerek “Şimdi geleceğe bakalım” yönünde çalışmalar da mevcut. Osman Ulagay, Türkiye Kime Kalacak sorusunun cevabını ararken şuna emin olduğunu söylüyor: Türkiye eskisi gibi olmayacak.
(Türkiye Eskisi Gibi Olmayacak, Osman Ulagay, Doğan)

Nerede ihlaller?: Her toplumsal olayda olduğu gibi olmazsa olmaz olarak akademik çalışmalar da somut hale geliyor. “Gezi Parkı Olayları, İnsan Hakları Hukuku ve Siyasi Söylem Işığında Bir İnceleme” başlıklı eserin ismi yeterince açıklayıcı zaten: İhlallerin tekmili birden.
(Gezi Parkı Olayları, İstanbul Bilgi Üniversitesi)

Hafıza burada: Sosyal medyanın Gezi protestolarındaki rolü oldukça önemliydi. Paylaşılan fotoğraflar, bilgiler, herkesi bilgilendirdi. Devrim Taksim’de Göz Kırptı isimli çalışma günü gününe kayıt tuttuğu direnişi her yönüyle sergiliyor. Ayrıntılı ve özenli çalışma fiyatıyla da erişilebilir bir noktada.
(Devrim Taksim’de Göz Kırptı, Kaldıraç)

Pahalı hafıza: Derleme kitaplar günden güne artıyor. Eda Yiğit’in kronolojik çalışması da dönem gazeteleri, köşe yazıları, fotoğrafları ve tweetleriyle beraber “günü gününe” neler olmuş konusunda okura yardımcı oluyor. Fakat tuzlu fiyatı biraz uzakta durmasına sebep oluyor.
(Gezi Direnişi, Eda Yiğit, Bellek)

Bir ağacı kurtarmak: Murat Özban’ın kaleme aldığı Gezi Ruhu ve Politik Teori kitabı Gezi eylemlerine sebep olan politik teoriler üzerine yoğunlaşıyor. Bir ağacı kurtarmak için sokaklara dökülmüş çoksesli, çokrenkli kalabalık siyasetbilimi diliyle konuşsa hangi kavramlarla konuşur, hangi kuramsal zemine yaklaşır, bu soruların cevabını arıyor.
(Gezi Ruhu ve Politik Teori, Murat Özbank, Kolektif)

Yazıya bağlantı; Radikal Gazetesi