Fotoğraf: Yalçın Çakır © İstanbul, Sarıyer, Yeniköy, Sonbahar
Hani bazı fotoğraflar görürüz ve tonlarına, keskinliğine, 3 boyutlu gibi gözükmesine ve alıştığımız fotoğraflara benzememesine şaşırırız. Çoğu fotoğraf sanatcısı elinin tersiyle itmesine ve çoğu fotoğraf yarışmasında kabul edilmeme maddeleri arasında yer almasına karşın siz de isterseniz HDR çekim yapıp, işleyip yayınlayabilir ya da bastırıp asabilirsiniz.
Peki ama nedir bu HDR? Nasıl çekilir ve nasıl hazırlanır. Hadi başlayalım...
HDR ne demek: High Dynamic Range – Yüksek Dinamik Aralık
Peki Yüksek Dinamik Aralık ne demek: Bir değişkenin ölçülebilir en yüksek ve en düşük değeri arasındaki oranı tanımlar.
Değişkenden kasıt ne: Fotoğrafta değişken, "Işık"tır. Yani sensöre kaydedilebilen ışığın en koyu ve en parlak noktaları aralığındaki oran da fotoğrafın dinamik aralığıdır. Kadrajdan baktığınızda karenin içindeki en parlak ve en koyu alanları arasındaki orana Dinamik Aralık denir.
Eee yani; Eeesi şu. Işık objektifden geçip sensöre düştüğünde en koyu ve en açık yerlerde kayıplar olur. Yani koyu alanların içindeki detaylar ile açık alanlar içindeki detaylarda kayıplar oluşur. İşte bu noktada HDR çekim ve işleme tekniği devreye girer. Yani normal bir fotoğrafın tonlarından, kontrasından, keskinliğinden daha fazlasını kaydetmek istiyorsanız HDR'yi deneyebilirsiniz.
Tercümesi; Örneğin, manzara çekiyorsunuz, gökyüzündeki bulutlarda daha fazla ton ve aynı kadrajdaki dağ ve ağaçlarda da daha fazla ton istiyorsunuz işte o zaman HDR'yi deneyin. Önce tek kare fotoğraf çekin sonra bir de aşağıda anlatacağım yöntemle 3 kare çekin. Ve bu 3 kareyi birleştirip işledikten sonra tek kare fotoğrafla, 3 karenin birleştirilip işlenmesinden sonra ortaya çıkan sonuçları karşılaştırın.
Şart mı abi; Hayır değil. Hatta amatör ya da profesyonel çoğu fotoğrafçıya yapay gelebiliyor HDR. Ama siz isterseniz uygulayıp deneyin. Ne kaybedersiniz ki, kayıp tonlardan başka :)
Bir not; Aslında standart monitörlerde HDR diye bakılan fotoğraflar gerçek HDR değildir. Ama o konu 8 bit, 16 bit, 32 bit, RGBE, EXR vs gibi ayrıntılar içerdiği için kafanızı karıştırmayıp kısaca HDR diyeceğim, örnekler için. İleride uzman seviyede daha detaylı anlatacağım HDR konusunu.Yazarın notu - Yalçın Çakır
Fotoğraf: Yalçın Çakır © İstanbul, Sarıyer, Yeniköy, Sonbahar
Hadi başlayalım çekmeye ve işlemeye;
A- Sahne seçimi; Çok önemli. Kadrajınızda (Eğer farklı bir estetik peşinde değilseniz) hareketli obje olmamalı. Örnek hareket eden insan, kuş, ağaç dalları, bayrak, akan su vb... Yoksa finalde karşınıza hayaletler çıkar :)
B- Çekim ekipmanları ve ayarlar;
. ISO, diyafram, netlik ve enstantanesi manuel olarak ayarlanabilen DSLR (Dijital) fotoğraf makinası.
. Mümkünse RAW formatlı yoksa JPEG formatlı body. Ve varsa çekim öncesi ayarlardan RAW formatı seçilmelidir.
. Lensiniz mümkünse, "Chromatic aberration" özellikli olmalı. Yani renk sapmaları en aza indirilmiş lens kullanmaya gayret edin.
. Ardı ardına aynı kadrajı çekeceğiz sonra da deyim yerindeyse üst üste bindireceğiz. Bu nedenle kamera milim kıpırdamamalı. Anlamışsınızdır. Yani tripod ve kablolu ya da uzaktan kumandalı deklanşör tetikleyici kullanmalıyız.
. En düşük ISO değeri seçin ki görüntüde kirlilik (Halk diliyle kumlanma - Fotoğraf dilinde Gren - Tam Türkçe Görüntüsel Gürültü) oluşmasın.
. Netliği yapın ve makinayı otomatik moddan çıkartın. Lensi de eğer seçenek varsa otomatik netleme modundan çıkartın ve kadrajı bir daha manuel olarak netleyin.
. Diyafram ve enstantane ayarları çekim sırasında değişmemeli, değiştirilmemelidir. Zaten hepsi topu 3 kare çekeceğiz. Ancak daha fazla kare çekimiyle de HDR oluşturulabilir. Siz varsa kameranızı AEB (Automatic Exposure Bracket) ayarına getirin, işiniz kolaylaşır. Ama ben ısrarla tüm ayarların manuel yapılmasını öneriyorum.
. Ve geldik zurnanın zırt dediği yere. 3 kare çekeceğiz ya... Bu 3 kareyi şöyle canlandırın gözünüde 1) Normal Pozlanmış. 2) 1 tık daha az pozlanmış. 3) Bir tık daha fazla pozlannmış. 3'ü birleşince oluyor HDR...
. Çekim sırasında mutlaka düşük ISO değeri seçilmelidir ki görüntülerde gürültü (Eski dilde Gren) oluşmasın.
Fotoğraf: Yalçın Çakır © İstanbul, Sarıyer, Yeniköy, Sonbahar
Bunun için;
1. Yöntem makinayı manuele almadan otomatik olarak diyafram ve enstantane ölçümü yapın ve değerleri yazın. (Doğrusu harici ışık ölçer kullanmaktır ama sizi masrafa sokmayalım.) Sonra manuel ayara geçin önce yazdığınız (Makinanın ölçümlediği, sizin de not ettiğiniz) değerlerle bir kare çekin. Ardından +1 stop, -1 stop 2 kare daha çekin. Stop ne abi derseniz çoğu DSLR'de kadrajda ........ı....... görülür. O ortadaki çizginin bir tık sağı ......ı.ı.ı..... ve bir tık soludur. Çok fazla sağa ya da sola kaçmayın yani ev aralığını çok fazla arttırmayın. Yoksa fotoğraflarda bozulmalar olur.
2. Yöntem tamamen manuel. Kadrajın içindeki en aydınlık noktayı ölçün. Sonra da en karanlık noktayı ölçün. En aydınlık noktada ölçülen poz değeri 1/1000, en koyu noktada ölçülen poz değerinin 1/60 olduğu bir durumda ortaya 4 f-stop fark çıkar. Siz 1 "ev" aralığında çekim yaparsanız toplam 5 kare sahnenin tamamının Dinamik Aralığı'nı kaydetmiş olur. Yani 1 kare normal pozlama, 2 kare de sağa ve sola 2 stop farklı olmak üzere toplam 5 kare.
3. Yöntem Artık doğrudan HDR modu bulunan DSLR kameralar üretildi. Çok pahalı olmayan modellerde bile var. Bas deklanşöre 3 kare çeksin. Bunu da tercih edebilirsiniz.
Fotoğraf: Yalçın Çakır © İstanbul, Dolmabahçe, Boğaz Köprüsü
C- Çekim bitti sıra işlemede;
Hadi bilgisayar başına.
. Önce çektiğiniz 3 kareyi bir klasöre atın ve örneğin adına "HDR 1" deyin.
. İnternette satın alabileceğiniz ya da demo sürümlerini indirebileceğiniz HDR yapım programını (Aşağıya isimlerini yazdım) açın. Programın içe aktarma bölümünden "HDR 1" klasörünü bulup tıklayın. Sonra da başlayın ayarlarla oynamaya. Sonuç gözü rahatsız etmeyecek kadar abartılı olmadığı sürece tamamdır. Ve çıktı alın. Bu kadar.
Bir not; Unutmayın bazı programlar (Yazılım) tek kare çekilmiş bir fotoğrafı da HDR gibi değiştirir. Ama usta gözler bunu hemen anlar :) Örnek üstteki benim bilerek bozduğum İstanbul Boğaz Köprüsü fotoğrafı.Yazarın notu - Yalçın Çakır
Fotoğraf: Yalçın Çakır © İstanbul, Sarıyer, Yeniköy, Sonbahar
Bazı HDR yapım programları ya da HDR'de yapabilen bazı programlar;
. Adobe Photoshop 5 ya da üstü
. Franzis HDR Projects Professional
. Everimaging HDR Darkroom 3 Pro
. MediaChance Dynamic Photo HDR
. Everimaging Photo Editing HDR
Yalçın Çakır
© Yalcin Cakir Photography
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na tabidir © TIKLA
Paylaşabilirsiniz;
Tweet